Ad hoc interpreting ya da ad hoc tercüme, profesyonel olmayan veya tercümanlık alanında eğitim almamış bir kişi tarafından tercüme yapılmasıdır. Kişi, hastanın yakını ya da hastanın tercümanlığını yapması istenen iki dil bilen bir hastane personeli olabilir.
Sağlık kuruluşlarında tıbbi tercümanlar çalışabilmektedir ve bu kişiler tazminat almaktadır. Ad hoc çeviri yapan kişi ise tazminat almaz ve genellikle hastadan biraz daha iyi İngilizce konuşabilen hastanın bir aile üyesi, yakını veya arkadaşıdır. Yukarıda belirttiğimiz gibi, bu kişi iki dil bilen bir hastane çalışanı da olabilir. Fakat yine bu kişi de tıbbi tercüme ile ilgili formal bir eğitime sahip değildir.
Geçmişte, Amerika’daki sağlık kuruluşlarında hastadan daha iyi İngilizce konuşabilen veya anlayan hastanın bir aile üyesinin, arkadaşının, komşusunun ya da herhangi birinin hastanın tercümanlığını yapmasına izin verilmekteydi. Dünyanın pek çok yerinden göç alan Amerika’da, özellikle yaşlılar olmak üzere çok sayıda göçmen İngilizce anlamadıkları için doktora görünmekten çekinmekte, nasıl hissettiklerini, hastalıklarının semptomlarını anlatamamaktaydı. Genellikle mecbur kaldıkça hastaneye gitmekte ve hastaya ailesinden biri ya da yakını eşlik etmekteydi. Fakat tercüme yapan kişiler biraz ya da akıcı bir şekilde İngilizce konuşsalar da, onlar için tercümanlık yapmak çok zordur. Bunun sebebi ise tıbbi terimlerin anlaşılmasındaki zorluktur. Bu durum, ad hoc interpreting yapan kişinin yanlış tercüme yapabileceğinden dolayı tehlikelidir. Kişinin yanlış tercümesi ve hatalı aktarımı tedavide yanlış teşhislere sebep olabilir. Ad hoc interpretingin hastanın hayatını tehlikeye attığına dair pek çok vaka belgelenmiştir.
Günümüzde yasalar, İngilizcede yeterliliği olmayan kişilerin, aile üyelerinin, hastanın akrabalarının veya arkadaşlarının ad hoc interpreting yapmasını yasaklamaktadır. Sağlık kuruluşlarında, yazılı ve sözlü çeviriler için tıbbi çevirmen bulunması gerekmektedir.
Aile Üyeleri Niçin Ad Hoc Interpreting Yapamaz?
Başlangıçta aile üyelerinin hasta için tercümanlık yapmalarının yasaklanması mantıksız görünebilir. Fakat bu durumun yasaklanması için pek çok sebep mevcuttur.
- Tercüme yapacak kişi tıbbi terimleri anlamada yetersiz kalabilir. Çünkü kişi ilgili hastalığa ilişkin tıbbi terminolojiye, bilgi veya eğitime sahip olmayabilir.
- Hastanın tercümanlığını yapacak kişinin tarafsız kalması zordur çünkü kişi hastanın durumundan duygusal olarak etkilenmiş olabilir. Kişi doktorun aktardığı bilgileri o anda atlayabilir ya da hastayı üzmemek için bazı gerçekleri saklayabilir. Bu da yanlış teşhise sebep olur.
- Eğer tercüme yapacak kişiler hastanın yakını ise bu durum kişiye yük olabilir. Hasta gerekli tıbbi yardımı alamadığı için hastaya yardım etmek onların görevidir ve tercüme yapacak kişiler profesyonel olmadıkları için veya yetersiz oldukları için bu durum onlara büyük bir yük olmaktadır.
İki Dil Bilen Hastane Personelleri için ad hoc interpreting
İki dil bilen hastane personellerinin de ad hoc interpreting yapması yasaktır. Bu kişiler o dilde akıcı olabilir ve tıbbi bilgiye sahip olabilirler. Fakat hastanın durumunu anlatmak için gerekli derin bilgiye ve terminolojiye hakim olmayabilirler. Tıbbi tercümanlar ise terminolojiye hakim profesyonellerdir.
Bu tercüme yöntemi, özel görüşmeler, iş toplantıları gibi farklı dil bilen kişilerin bir araya geldiği, az sayıda kişinin bulunduğu ortamlarda da kullanılmaktadır.
Genel olarak bakıldığında, ad hoc interpreting küçük çaptaki iş toplantılarında, görüşmelerde faydalı olabilse de hastane ortamında yapıldığında tehlikeli ve hastanın hayati durumunu etkileyecek sonuçlara sebep olabilir. Bu sebeple, hastane ortamında ad hoc interpreting kesinlikle yapılmamalıdır ve tercüme işi, bu işin ehli olan tıbbi tercümanlara verilmelidir.