Hukuki Çeviri Yaparken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Hukuki Tercüme Nedir? Hukuki tercüme, hukuki terimlerin doğru kullanımının ve kesin ifadelerin gerekli olduğu çeşitli hukuki metin ve belgelerin tercümesini içerir. Bu konuda kapsamlı bir yazı ele aldık okumak için Hukuki Çeviri Nedir? isimli yazımızı okumanızı öneririz.
Her ülkenin veya toplumun, adaletin sağlanması, toplumun yaşamının yasa ve kurallarla düzene koyulması için belli hukuk sistemi ve kuralları vardır. Bu sistem ve kurallar toplumun düzenini sağlar, insanlar ve ülkeler arasındaki ilişkileri yasallaştırır ve adaletli bir şekilde anlaşmaların yapılmasını sağlar. Tarih boyunca farklı şekillerde var olan hukuk sistemi, günümüzde pek çok hukuki metinlerin çevrilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Peki çevirisi yapılan hukuki metinler nelerdir? Hukuki çeviri yaparken nelere dikkat etmeliyiz?
Çevirisi Yapılan Hukuki Metinler Nelerdir?
Hukuk çevirisinde pek çok belgenin çevirisi yapılmaktadır. Hukuk çevirisi yasal değeri olan metin ya da belgeleri kapsamaktadır ve tahmin edildiğinden çok fazla belge türü içerir.
- Anlaşmalar
- Sözleşmeler
- Vekaletnameler
- Nüfus cüzdanları
- Diplomalar
- Ödeme ve icra emirleri
- Mahkemede verilen ifadeler
- Pasaportlar
- Transkriptler
- Mevzuatlar
- Yasalar
- Mahkeme kararları
- Patent başvuruları
- Dava dilekçeleri
- Genelgeler
- Niyet mektuplar çevirisi yapılan hukuki metinler arasındadır.
Hukuki Metinlerin Özellikleri
- Hukuki metinler objektiftir. Bu sebeple çevirmen hukuki metinlerin çevirisinde çok dikkatli olmalı, hiçbir şekilde öznel ifadelere ve yorumlara yer vermemelidir.
- Hukuki metinler yasal belgeler olduğu için çevirileri de yasal yükümlülükler getirir ve bu sebeple hukuki çeviri yapacak çevirmen bu alanda uzman ve yeterli bilgi ve birikime sahip olmalıdır.
Hukuki Çeviri Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
- Her ülkenin hukuk sistemi farklıdır. Bu sebeple çevirmen hedef dilin hukuk sistemini iyi bilmelidir.
- Hukuki çeviri metinlerin kendine has hukuki bir dili yani terminolojisi vardır. Çevirmen terimlerin çevirisinde yeterli bilgi ve birikime sahip olmalıdır. Küçük bir hatanın büyük sonuçlar doğurabileceğini unutmamalıdır.
- Hukuki metinler cümle ve kelime yapıları oldukça karmaşık ve aşina olmadığımız bir yapıdadır. Özne ve yüklemin arasında çok fazla sözcük ve devrik cümleler yer alır. ‘’Herein, hereby, therein, following’’ ifadeleri oldukça yaygın kullanılır. Türkçe bir hukuki metinde çok fazla Osmanlıca, Farsça ve Arapça kelimeler bulunur (Ahval-i şahsiye, Bedel-i icar gibi). İngilizcede ise Latince ve Fransızca sözcükler yaygındır. Bu sebeple hukuk metinlerinin çevirisi zor bir süreçtir ve çevirmen diller arasındaki bu zor aktarımı çok iyi yapmalıdır.
- Aynı zamanda bir çevirmen Türkçe bir hukuki metni İngilizceye ya da Fransızcaya çevirirken bir ifadenin erek dildeki karşılığını bulmayabilir. Bunun sebebi ise her toplumun farklı kültür, hukuk sistemi, kuralları ve diline sahip olmasıdır. Bu durumda çevirmen, farklı yöntemler üretmelidir. Paraphrasing, kelimeyi çevirmeden aynen bırakmak veya sense for sense çeviri yapmak bu yöntemler arasında olabilir. Tabi bu yöntemleri uygularken çevirmenin oldukça dikkatli olması gerekir.
- Hukuki metinlerin çevirisinde noktalama işaretleri bile oldukça önemlidir. Yanlış yere konulan bir noktalama işareti tüm metnin anlamını değiştirebilir ve yanlış anlaşılmalara sebep olabilir.
- Hukuki metinlerin çevirisinde tüm terminolojiye hakim olmak ve dili bilmek yeterli değildir. Çevirmenin konuda uzman olması ve kültürel birikime sahip olması gerekir.
- Hukuki metinler gizlilik esasına dayanır. Bu sebeple hukuki bir metnin çevirisini yapacak çevirmen belgeyi üçüncü kişiler ile paylaşmamaya ve gizliliğini korumaya dikkat etmelidir. Hukuki çeviri yaptıracak bir müşteri ise aynı şekilde belgeyi üçüncü şahıslarla paylaşmayacak güvenilir bir çeviri bürosu anlaşmaya dikkat etmelidir.
Öneri Bir Hukuki Çeviri Örneği
- Hukuki metinlerin kendine has bir dile sahip olduğunu söylemiştik. Çevirmenler hukuki çeviri yaparken kelimesi kelimesine çeviri yapmaktan kaçınmalı ve terminolojiye hakim olmalıdır. Örneğin hukuki çeviri bir çevirmen ‘’letter of advice’’ ifadesini ‘’tavsiye mektubu’’ olarak değil ‘’ticaret mektubu’’ olarak; ‘’ saticfaction’’ ifadesini ‘’ tatmin’’ olarak değil ‘’ifa’’ olarak; ‘’balance of accounts’’ ifadesini ‘’hesap dengesi’’ olarak değil ‘’hesap kesimi’’ olarak çevirmesi gerektiğini bilmelidir.
Yukarıda göründüğü gibi hukuki çeviri yapmak oldukça zor bir süreçtir. Çevirmenini hukuki çeviri yaparken gerekli hassasiyeti göstermesi gerekir. Çevirmen hukuki metinlerin yasal yükümlülüğü olduğunu ve yanlış ve dikkatsizce yapılan bir çevirinin büyük ve geri dönüşü olmayan hatalara yol açabileceğini unutmamalıdır.
