İngiliz İngilizcesi mi Amerikan İngilizcesi mi?
İngilizce dünya çapında en yaygın konuşulan birinci dil olmakla birlikte, aynı zamanda 53 ülkenin resmi dilidir. Aynı zamanda İngilizce, uluslar arası iş dünyasının dilidir ve yabancı dil öğrenmek isteyenler tarafından en çok tercih edilen dildir. Tarihi oldukça eski ve büyüleyici olan İngilizce, Britanya’da ortaya çıkmış ve gelişmiş bir dildir. Fakat İngilizce konuşanların çoğu Amerika Birleşik Devletlerinde yaşamaktadır. Diğer dillerde olduğu gibi, İngilizce’ninde varyasyonları mevcuttur. En iyi bilinen iki varyasyonu ise İngiliz (Britanya) İngilizcesi ve Amerikan İngilizcesi’dir. Peki İngilizce İngilizcesi ve Amerikan İngilizcesi ayırt edilebilir mi? Ayırt edilebiliyorsa nasıl ayırt edebiliriz?
İngilizce’nin bu iki varyasyonu tam olarak aynı olmasa da tam olarak farklı da değildir ve yazım kuralları, telaffuz, kelime ve dilbilgisel yapı açısından farklılık göstermektedirler. Örneğin, Londra’daysanız ve pantolon kelimesi için ‘’pants’’ ifadesini kullanıyorsanız, karşınızdakinin kaşlarının çatıldığnı görebilirsiniz. Fakat size garanti veririz ki,‘’trousers’’ kelimesini kullanırsanız pantolonunuzu daha kolay bir şekilde alabileceksinizdirJ
Yazım Kuralları Farklılıkları
Çevirinizi yaptınız ve editörünüze gönderdiniz, veyahut hocanıza ödevinizi İngilizce olarak teslim ettiniz. Kırmızı ile işaretlenmiş, kelimenin yanlış kullanıldığını gösteren bir geri bildirim aldınız. Fakat sözlüğe bakıp kontrol ettiğinizde kelimeyi doğru kullandığını gördünüz. Unutmayın ki editörünüz ya da hocanız yazınızı İngiliz İngilizcesi ya da Amerikan İngilizcesi’ne göre değerlendirmiş olabilir. Aşağıda sizler için İngiliz İngilizcesi ve Amerikan İngilizcesi’ndeki yazım kuralları farklılıklarını gösteren birkaç örnek sıraladık.
İngiliz İngilizcesi | Amerikan İngilizcesi |
Colour | Color |
Aeroplane | Airplane |
Programme | Program |
Behaviour | Behavior |
Humour | Humor |
Centre | Center |
Analyse | Analyze |
Grey | Gray |
Theatre | Theater |
Değişkenlik Gösteren Ekler
İngiliz İngilizcesi | Amerikan İngilizcesi |
-oe-/-ae- (anaemia) | -e- (anemia) |
-t (burnt, dreamt) | -ed (burned, dreamed) |
-ence (defence, offence) | -ense (defense, offense) |
-ell (cancelled, jeweller) | -el (jeweler, canceled) |
-ise (organise) | -ize (organize) |
-ogue (catalogue) | -og (catalog) |
-re (metre, centre) | -er (meter, center) |
Telaffuz Farklılıkları
İngilizce’nin bu iki varyasyonu telaffuz açısından da farklılık göstermektedir. İngiliz İngilizcesinden daha eski olan Amerikan İngilizcesi, Amerika kıtasına İngilizce konuşan göçmenler tarafından getirilmiştir. Bu göçmenlerin telaffuzu ise ‘’rhotic speech’’, yani ‘’r’’ harfinin net bir şekilde söylenmesine dayanmaktaydı. Britanya’da ise yüksek sosyal sınıftaki insanlar ‘’r’’ sesi yumuşatarak, yani yutarak söylemekteydiler. Bu durum günümüzde de devam etmektedir. Kısacası, ‘’r’’ sesi Amerikan İngilizcesi’nde telaffuz edilirken, İngiliz İngilizcesi’nde yutularak söylenmektedir.
Örneğin:
‘’Car’’ kelimesi
İngiliz İngilizcesi’nde ka: olarak
Amerikan İngilizcesi’nde ise ka:r olarak telaffuz edilmektedir.
Dilbilgisel Farklılıklar
İngiliz ve Amerikan İngilizcesi dilbilgisi arasındaki farklar biraz daha karmaşıktır. Bu farklar küçük farklar olsa da önemli farklardır.
‘’to have’’: İngiliz İngilizcesi’nde sahip olunan şeylerden bahsedilirken ‘’to have got’’ fiili kullanılırken (I have got a bag), Amerikan İngilizcesi’nde sadece ‘’to have’’ kullanılır (I have a bag). ‘’Have got’’ fiili Amerikan İngilizcesi’nde de kullanılmaktadır, fakat daha çok zorunluluk bildirir (I have got to call).
‘’Present Perfect Tense’’ kullanımı da farklılık göstermektedir. İngiliz İngilizcesi’nde ‘’have’’ fiili kullanılırken (I have just arrived), Amerikan İngilizcesi’nde genellikle bu fiil atılır: I just arrived.
Aynı zamanda bazı fiillerin 3.halleri de farklılık göstermektedir. Örneğin;
İngiliz İngilizcesi | Amerikan ingilizcesi |
Spill-spit-spilt | Spill- spilled- spilled |
İkisi Arasındaki Sözcük Farklılıkları
İngiliz ve Amerikan İngilizcesi’nde bazen aynı şeyi anlatan farklı kelimeler kullanılmaktadır. Kullanılan farklı kelimelerin tam sayısını söylemek zor olsa da yüzün üzerinde kelimenin farklı kullanıldığını söyleyebiliriz. Aşağıda sizler için İngiliz İngilizcesi ve Amerikan İngilizcesi’nde farklılık gösteren bazı sözcükleri listeledik. İngilizce öğrenmekte olan herkesin bu farklılıkları öğrenmesini öneririz.
İngiliz İngilizcesi | Amerikan İngilizcesi |
Trainers | Sneakers |
Pullover | Sweater |
Biscuit | Cookie |
Cheque | Check |
Aubergine | Eggplant |
Flat | Apartment |
Underground | Subway |
Chemist’s | Pharmacy |
Queue | Line |
Rubber | Eraser |
Post | |
Holiday | Vacation |
High street | main street |
Lift | Elevator |
Sweets | Candy |
Mobile phone | cell phone |
Football | Soccer |
Trousers | Pants |
Mummy | Mommy |
Waistcoat | Vest |
Braces | Suspenders |
Chips | French Fries |
Crisps | Potato chips |
Peckish | Hungry |
Courgette | zucchini |
Jacket potato | Baked potato |
Runner bean | String bean |
Blocks of flats | Apartment building |
Ground floor | First floor |
Phone box | Phone booth |
Bonnet | hood |
Boot | Trunk |
Indicator | Blinker |
Tyre | Tire |
Timetable | Schedule |
Takeaway | Takeout |
The Plough | The Big Dipper |
Lorry | Truck |
Estate Car | Station Wagon |
Pyjamas | Pajamas |
Parlour | Parlor |
Apologise | Apologize |
Nappy | Diaper |
Loo | Restroom |
Dummy | Pacifier |
Telly | TV (television) |
Candy floss | Cotton candy |
Ice lolly | Popsicle |
Treacle | Molasses |
Torch | Flashlight |
Rubbish | Garbage |
Bin | Trash can |
Neighbour | Neighbor |
Favourite | Favorite |
Humour | Humor |
Rumour | Rumor |
Pitch | Field |
Draw | Tie |
Kit | Uniform |
Harbour | Harbor |
Moustache | Mustache |
Speciality | Specialty |
Pavement | Sidewalk |
Zebra crossing | Crosswalk |
Postal code | Zip code |
Mould | Mold |
Kerb | Curb |
Diversion | Detour |
Petrol | Gas |
Bath | Bathe |
Fortnight | Two weeks |
Caretaker | Janitor |
Cooker | Stove |
Curriculum vitae | Resume |
Draught | Draft |
Duvet | Comforter |
Driving licence | Driver’s licence |
Engaged | Busy |
To fill in | To fill out |
To hire | To rent |
Hoover | Vacuum cleaner |
Icing sugar | Powdered sugar |
Kilometre | Kilometre |
Ladybird | Ladybug |
Match | Game |
Motorbike | Motorcycle |
Postman | Mailman |
Tap | Faucet |
Film | Movie |
Maths | Math |
Jug | Pitcher |