Dizi film çevirmeni olmak
Dizi film çevirisi dendiğinde akla başlıca üç çeşit çeviri gelir:
- Altyazı çevirisi
- Dublaj çevirisi
- Senaryo çevirisi
Aynı dizinin tek bir bölümünden bahsediyor olsak bile, her bir çeviri çeşidi kendi arasında farklılıklar gösterir. Hemen detaylandıralım:
Altyazı Çevirisi:
İzleyiciler altyazı çevirmenliğini basit bir iş zanneder. Oysa her yayın platformunun kendine özgü kuralları vardır ve hem söylenen cümlenin anlamını doğru aktarmak, hem de o kurallara belli bir karakter sınırına bağlı kalarak uymak gerçek bir beceri ister. Altyazı çevirisinde her satır sınırlı sayıda karakterden oluşacağı gibi, ekrana tek seferde yazılabilecek satır sayısı da ikiden uzun olamaz. Aynı şekilde satırların uzunlukları birbiriyle eşit olmalı ve kelime tamlamaları aynı satırda yer almalıdır. Mesela; “kırmızı başlıklı kız” yazarken, kelimelerden biri altta, biri üstte olamaz.
Bilindiği gibi, Türkçe dil yapısı, Anglosakson dillerinin tam tersidir. Türkçede cümlenin başında kullanılan öğeler (genelde yüklem), çoğu dilde sonda kullanılmaktadır. Bu da demek oluyor ki, cümlenin sonunu dinlemeden, Türkçe ne demek istediklerini anlayamaz ve çeviremeyiz. Bu durum özellikle uzun cümlelerin çevirisinde altyazı çevirmenlerinin başına büyük iş açmaktadır. Cümlenin devrik olmaması için, üç ayrı satıra bölünmüş bir cümleyi altyazıya geçirirken cümlenin sonundan başlayarak anlamlı bir hale getirmek gerekir.
Satır başına düşen karakter sayısındaki sınırlamadan dolayı çeviri yaparken, anlamı tam olarak yansıtacak Türkçe karşılık olsa da, çevirmenler bazen aynı ya da yakın anlamı verecek daha kısa çözümler aramak zorunda kalır.
Altyazı çevirisinin olmazsa olmazı çeviri programlarıdır. Profesyonel bir çevirmen olacaksanız hem bu programlara kayda değer bir maddi yatırım yapmanız hem de nasıl kullanıldıklarını iyice öğrenmeniz gerekir. Çeviri programları oldukça karmaşık ve işlevsel programlar olup, kendi kendine karıştırarak öğrenilmesi oldukça zordur. Bu nedenle bilen birini bulup danışmak en iyisidir.
Dublaj Çevirisi:
Dublaj çevirisinin altyazı çevirisinden en büyük farkı, bunun için bir program kullanmaya ihtiyacınız olmamasıdır. Ama bu defa da yabancı dilde söylenen cümle hatta kelimelerin Türkçe karşılığını aynı uzunlukta tutturma zorluğudur. Çünkü eğer orijinal dildeki cümle ile Türkçe karşılığı aynı uzunlukta olmazsa seslendirmeyi yapan sanatçılar o cümleyi aynı sürede anlamlı bir şekilde söyleyemez.
Ayrıca orijinal filmdeki nidaları, seslendirme yapanların işini kolaylaştırmak için çevirmeniz gerekir.
Bu tür çeviride karakter sınırı yoktur ama cümle uzunluklarını tutturmak en önemli kıstastır.
Senaryo Çevirisi:
Dizi ve film senaryolarının çekilen film ile uyumlu olabilmesi için önce deşifre (deşifraj) işlemi yapılır. Senaryo ile çekilen film arasındaki farklılık, özellikle dizi çekimlerinde oyuncuların her hafta yüzlerce sayfa repliği kelime kelime ezberlemesinin imkansız olmasından kaynaklanır. Günümüzde oyuncular her hafta iki saatlik diziyi ezberleyemeyeceği için ana hatları aynı kalmak suretiyle cümleleri kendilerince hatırladıkları şekilde söyleyebilir. Bu yüzden de deşifreyi denilen elemanlar çekimden sonra senaryoyu yeniden dinleyerek, oyuncunun ağzından çıkan cümleleri kelime kelime tekrardan yazar. Yazılan cümlelerin tümünün hangi dakika ve saniye söylendiği kayda alınır. Ancak bu işlemden sonra senaryo çeviriye gider.
Her senaryoda ortamı ve duyguları tasvir eden betimlemeler yer alır. Senaryolarda repliklerin yanı sıra betimleme bölümleri de çevrilir. Betimleme bölümünde genelde sadece perfect simple tense kullanılır.
Her üç çeviri türü için de çevirmenin, hem filmin diline hem Türkçeye hâkim, kalemi güçlü, zekâsı keskin olması ve filmin konusuna hâkim olması gerekir.